Ο Άγιος Εθναπόστολος: Κοσμάς ο Αιτωλός

Δεν είναι τυχαίο πως οι κορυφαίοι Πατέρες της Εκκλησίας μας ήταν στο σύνολό τους Έλληνες-Ένας από αυτούς είναι και ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός

Η Ελλάδα, είναι χώρα Αγίων!  Το ελληνικό Έθνος , ευλογημένο από τον Θεό, στην ιστορική της διαδρομή, μετά την ενανθρώπηση του Κυρίου και Θεού μας, αναδεικνύει μεγάλους Αγίους και Ομολογητές της Ορθής Πίστεως στον Ιησού Χριστό.  Οι μεγάλοι Άγιοι και Πατέρες της Εκκλησίας μας, ήσαν σχεδόν όλοι  Έλληνες!

Ένας από αυτούς είναι και ο Άγιος Εθναπόστολος Κοσμάς από την Αιτωλία.  Ισάξιος των μεγάλων Αγίων Μαρτύρων και Ομολογητών της πρώτης Εκκλησίας. Αυτός, ο μεγάλος ιερομόναχος, έδωσε ολάκερη την ύπαρξή του στον αγώνα για η πνευματική και θρησκευτική καλλιέργεια των Ελλήνων του 18^ου αι. αλλά και στον αγώνα για την ανατροπή του οθωμανικού ζυγού, που κατέτρωγε τα σπλάχνα του υπόδουλου Γένους μας.

Ο Άγιος Κοσμάς υπήρξε φωτοφόρος απόστολος του Ευαγγελίου, στα χρόνια της τουρκοκρατίας. Η Εκκλησία του Χριστού, για να τιμήσει τον αγώνα και την προσφορά του, τον ονόμασε Ισαπόστολο.

Γεννήθηκε στο Μέγα Δένδρο, κοντά στο Θέρμο της Αιτωλίας, το 1714. Το βαπτιστικό του όνομα ήταν Κώνστας. Οι ευσεβείς γονείς του μετέδωσαν ευσέβεια και πίστη στο Θεό. Οι ίδιοι πίστευαν και ζούσαν ως ορθόδοξοι χριστιανοί, μέσα στην τουρκοκρατούμενη ελληνική γη.  Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Αργότερα, μετέβη στην Ναυπακτία Σχολή, όπου ολοκλήρωσε τις βασικές σπουδές του, έχοντας ως δασκάλους  τον Γεράσιμο Λύτσικα και τον ιερομόναχο Ανανία.

Σε ηλικία 35 ετών, μετέβη στο Άγιον Όρος για να σπουδάσει στην Αθωνιάδα Σχολή. Εκεί σπούδασε θεολογία, φιλολογία και φιλοσοφία. Στην ιερά Μονή Φιλοθέου, έλαβε το μοναχικό σχήμα και ονομάστηκε Κοσμάς. Ύστερα από δέκα χρόνια μοναχικής ζωής, με προσευχή, νηστείες, αγρυπνίες και προσωπική κάθαρση, συνειδητοποίησε ότι δεν είχε το δικαίωμα να ζει και να φροντίζει μόνο τον εαυτό του, αλλά έπρεπε να βοηθήσει και τους αδελφούς του, τους ορθοδόξους  Έλληνες, τους ραγιάδες, που ζούσαν κάτω  από τη σκληρή  τυραννία των τούρκων κατακτητών, χωρίς ατομικές ελευθερίες, χωρίς μόρφωση, χωρίς δικαιώματα, καταπιεσμένοι.

Περισσότερο ανησυχούσε για τους εκτεταμένους εξισλαμισμούς, χαρακτηρίζοντάς τους ως προδοσία, σαν εκείνη του Ιούδα.

Στα 1759 πήρε τη μεγάλη απόφαση να βγει από το Άγιο Όρος, για να βοηθήσει τον δοκιμαζόμενο λαό.  Πήρε την άδεια από τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Σεραφείμ, να περιέλθει ως ιεροκήρυκας την Ελλάδα. Έτσι, ως νέος απόστολος Παύλος, άρχισε να πραγματοποιεί ιεραποστολικές περιοδείες ανά την Ελλάδα.  Aρχικά κήρυξε στην Κωνσταντινούπολη και στην συνέχεια μετέβη στην Αιτωλοακαρνανία. Με νέα άδεια περιήλθε τα Δωδεκάνησα και το Άγιο Όρος. Ακολούθως περιόδευσε στην Θεσσαλονίκη, Βέροια, σε ολόκληρη την Μακεδονία, έφθασε στην Χειμάρα, επέστρεψε στην Νότιο Ήπειρο και από εκεί κατέληξε στη Λευκάδα και την Κεφαλληνία. Πήγε ακόμη στη Ζάκυνθο, Κέρκυρα και ξανά στην Βόρειο Ήπειρο.

Είναι αξιοσημείωτη η προσπάθειά του, αν σκεφτούμε ότι, κατόρθωσε σε 20 χρόνια περιοδειών, να γυρίσει σε ολόκληρη την  Ήπειρο, τη Μακεδονία και τη Ρούμελη, την Πελοπόννησο, τα Ιόνια νησιά και ως τις εσχατιές της Ηπείρου μέσα στην σημερινή Αλβανία. 

Όπου περνούσε, κήρυττε το λόγο του Θεού με απλά, αλλά πειστικά λόγια, αποδεικνύοντας ότι η ορθόδοξη διδασκαλία είναι η μόνη αληθινή πίστη και η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι η μόνη αληθινή Εκκλησία του Χριστού, μέσα στην οποία μπορεί να σωθεί ο άνθρωπος.  , Kήρυττε: «Ήρθα στο χωριό σας και σας κήρυξα. Δίκαιο είναι λοιπόν να με πληρώσετε για τον κόπο μου. Με χρήματα μήπως; Τι να τα κάνω; Η πληρωμή η δική μου είναι να βάλετε τα λόγια του Θεού στην καρδιά σας, για να κερδίσετε την αιώνια ζωή».  Δεν παρέλειπε να στηλίτευε τους εξισλαμισμούς, αφού ολόκληρες επαρχίες ασπάζονταν είτε με τη βία, είτε με τη θέλησή τους το Ισλάμ, χάνοντας πάραυτα την πίστη τους στο Χριστό και την ελληνική τους συνείδηση!  

Ταχυγράφοι κατέγραφαν τις ομιλίες του, πολλές από τις οποίες σώθηκαν και οι οποίες έχουν τόσο μεγάλο θεολογικό βάθος, ώστε να μας εντυπωσιάζουν και εμάς σήμερα!    

Ο αγιασμένος και φωτισμένος ιεροκήρυκας Κοσμάς ήξερε την αιτία της πνευματικής καταπτώσεως των υποδούλων και τη λύση της πνευματικής τους αφύπνισης. Αυτή ήταν η παιδεία. Σε κάθε τόπο που πήγαινε μιλούσε για την άμεση ανάγκη ίδρυσης Ελληνικών Σχολείων, ώστε να φοιτούν όλα τα Ελληνόπουλα, αγόρια και κορίτσια, για να ξυπνήσουν από τον πνευματικό λήθαργο της σκλαβιάς. Έκανε εράνους και ίδρυε σχολεία, τα οποία άφηνε στη φροντίδα των κοινοτήτων και τη συντήρησή τους στους προύχοντες της περιοχής. Ο ίδιος ομολόγησε πως ίδρυσε περισσότερα από διακόσια πενήντα κατώτερα σχολεία και περισσότερα από δέκα ανώτερα! Πρότασσε την ανάγκη της παιδείας στα υλικά πράγματα.

Παρακινούσε τους υπόδουλους να μιλάνε ελληνικά και όχι τουρκικά, αλβανικά, βλάχικα κλπ, διότι η γλώσσα μας είναι βασικό στοιχείο της εθνικής μας ιδιοσυγκρασίας και υπόστασης. Στηλίτευε με σθένος την κοινωνική αδικία και έβαζε τους αδίκους να επανορθώνουν για τις αδικίες τους. Τους έπειθε να ζητούν δημόσια συγνώμη και εκείνος τους έδινε άφεση αμαρτιών.  Στηλίτευσε την καταφρόνηση της γυναίκας, όπως υπαγόρευε ο ισλαμικός νόμος και σύστησε την αγάπη στα παιδιά. Εναντιώθηκε στα κυριακάτικα εβραϊκά παζάρια, τα οποία αποσπούσαν τους Χριστιανούς από την Εκκλησία και τους έκανε πωρωμένους με το εμπόριο και το κέρδος, γεγονός που οδήγησε στο μαρτύριό του.

  24 Αυγούστου 1779, χωριό Κολικόντασι της Β. Ηπείρου. 

Η στάση του, αυτή, ώθησε τους μεγαλέμπορους της εποχής, κυρίως εβραίους, οι οποίοι θίγονταν οικονομικά, να του εναντιωθούν.  Γι’ αυτό και αποφάσισαν να του κλείσουν το στόμα. Δωροδόκησαν τον Κούρτ  Πασά της επαρχίας του Βερατίου, (σήμερα ανήκει στην Αλβανία), ο οποίος τον συνέλαβε και τον απαγχόνισε στις 24 Αυγούστου του 1779, στο χωριό Κολικόντασι  της Βορείου Ηπείρου.  Το λείψανό του το έριξαν στα νερά του ποταμού Άψου. Παρά την πέτρα που του είχαν δέσει στον λαιμό, το λείψανο επέπλεε. Βρέθηκε από τον ιερέα Μάρκο κι ενταφιάσθηκε στη μονή της Θεοτόκου Αρδονίτσας Β. Ηπείρου, όπου και ανευρέθη.

Ο ορθόδοξος ελληνικός λαός πίστευε στην αγιότητα του ιερομόναχου Κοσμά, πριν το μαρτυρικό του θάνατο, αλλά και μετά από αυτόν. Αν και πέρασαν τριακόσια χρόνια από τότε, παραμένει σε πολλές περιοχές της Ελλάδος, ζωντανή η μνήμη της παρουσίας του σ’ αυτές. Επίσημα η Ορθόδοξη Εκκλησία, τον ανακήρυξε Άγιό της, στις 20 Απριλίου 1961 και η μνήμη του τιμάται στις 24 Αυγούστου. Η Εκκλησία μας τον τιμά ως Ισαπόστολο και το Έθνος μας ως Εθναπόστολο.

Ο άγιος Κοσμάς έλαβε το χάρισμα από το Θεό και της προφητείας. Καταγράφηκαν εκατοντάδες προφητείες του, οι περισσότερες των οποίων επαληθεύτηκαν με θαυμαστή ακρίβεια, και επαληθεύονται συνεχώς ως τις μέρες μας!

Αυτός ήταν ο Άγιος Κοσμάς, ο μεγάλος Πατέρας της Εκκλησίας και του Γένους μας. Τον τιμούμε και αιτούμεθα την προστασία του και τις προς Κύριον μεσιτείες του,  στις δύσκολες στιγμές που περνάμε ως Έθνος και κοινωνία!

 

 

Share: