Εκεί που η γη χωρίστηκε στα δύο!

ΙΕΡΑ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ
ΣΙΦΝΟΣ: Ιερά Μονή Παναγίας της Χρυσοπηγής
Οι θρύλοι και οι παραδόσεις για την Παναγιά «Χρυσοπηγή».
Η Σίφνος κατά τον Πλίνιο ονομαζόταν αρχικά «Μεροπίς», ενώ κατά τον Στέφανο τον Βυζάντιο «Μερόπη». Το σημερινό όνομά της πήρε από τον Σίφνο, γιο του μυθικού αττικού ήρωα Σουνίου.
Η Σίφνος, είναι νησί στις δυτικές Κυκλάδες, μεταξύ Σερίφου και Κιμώλου. Απέχει περίπου 130 χιλιόμετρα (80 ναυτικά μίλια) από τον Πειραιά.  Έχει έκταση 74 τετραγωνικά χιλιόμετρα και μόνιμο πληθυσμό 2,625 κατοίκους (απογραφή 2011).

Στο δρόμο από το λιμάνι προς τον Πλατύ Γιαλό, ξεπροβάλλει ο ιερός βράχος της Παναγίας Χρυσοπηγής, όπου δεσπόζει το κατάλευκο μοναστήρι της Παναγίας.  Οικοδομήθηκε από τους πιστούς και ταπεινούς Σιφνιώτες, με σκοπό να βρει στέγη, η ιερή εικόνα της της Παναγιάς «Ζωοδόχου Πηγής», που σύμφωνα με το ιστορικό της, «ταξίδευσε» από την Κωνσταντινούπολη έως τις ακτές του νησιού, όπου και βρέθηκε στο μέσω της θαλάσσης, από ευλαβείς ψαράδες του νησιού.

Ο βράχος είναι σκισμένος στα δύο κι ένα μικρό γεφυράκι συνδέει τη νησίδα με το υπόλοιπο νησί της Σίφνου.

Πρόκειται για μία από τις πιο όμορφες και πιο φημισμένες τοποθεσίες της Σίφνου. Οι ιστορίες και οι διηγήσεις των θρύλων, που έχουν συνδεθεί με το Μοναστήρι, αλλά και την θαυματουργή, ιερή εικόνα της Παναγίας, είναι συγκινητικές. Στην ουσία, ο ιερός τόπος, όπου κτίστηκε η ιερά Μονή της Χρυσοπηγής (κτίστηκε περί το 1650), είναι ένα βραχώδες ακρωτήριο, σχισμένο σε δύο μέρη (από θαύμα της Παναγίας), που συνδέονται με μια μικρή γέφυρα, που συνδέει το άκρο της νησίδας, με το κυρίως νησί.   Η θέα, από το σημείο εκείνο, είναι μαγευτική, καθώς απλώνεται μπροστά στα μάτια του προσκυνητή, το απέραντο γαλάζιο πέλαγος.

Το Μοναστήρι, είναι από τα πιο γνωστά αξιοθέατα, της Σίφνου και ίσως το πιο πολυδιαφημισμένο.
Η Παναγία, «η Χρυσοπηγή» έχει ανακηρυχθεί προστάτιδα του νησιού από το 1964 μ.Χ. και στη Παναγία αποδίδονται πάνω από 35 γνωστά θαύματα. Η κύρια εκκλησία είναι μια βασιλική με κυλινδρικό θόλο και εσωτερικούς τοίχους που σχηματίζουν μια ημικυκλική αψίδα ενώ διαθέτει κι ένα υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο. Το δάπεδο είναι μαρμαρόστρωτο.

Πολλοί είναι οι θρύλοι που έχουν συνδεθεί με το μοναστήρι και την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Χρυσοπηγής, που βρέθηκε, όπως είπαμε από ψαράδες στη θάλασσα γύρω στα 1650, την περίοδο της Εικονομαχίας, και μεταφέρθηκε στον ιερό βράχο, όπου βρίσκεται και σήμερα.  Εκεί είναι πλέον, το «σπίτι» της. Λέγεται μάλιστα πως, όσες φορές επιχείρησαν να τη μεταφέρουν σε κάποιο άλλο ναό, η εικόνα της Παναγίας γινόταν... ασήκωτη.

Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση, τα χρόνια των Κουρσάρων στα κελιά της Παναγιάς της Χρυσοπηγής, ζούσαν καλόγριες. Σε μια επιδρομή στο νησί, και ενώ οι περισσότερες από τις καλόγριες, πρόλαβαν να φύγουν και να γλιτώσουν από τους επιδρομείς, μια από αυτές έμεινε πίσω στην Μονή. Καταδιωκόμενη από τους Κουρσάρους, παρακάλεσε την Παναγιά να την σώσει. Και τότε έγινε το θαύμα! Σχίστηκε ο βράχος και τα ακρωτήρι χώρισε στα δύο, δημιουργώντας ένα χάσμα, που κάλυψε η θάλασσα. Έτσι σώθηκε η μοναχή, από τους βάρβαρους και άπιστους επιδρομείς, που έπεσαν στην θάλασσα.

Υπάρχει όμως και μία άλλη εκδοχή. Τα βράδια, λέει η παράδοση, οι γυναίκες συνήθιζαν από ευλάβεια στην χάρη της προστάτιδάς τους, Παναγίας Χρυσοπηγής, να πηγαίνουν και να ανάβουν τα καντήλια της του Ναού.   Μια φορά, όμως, μόλις μπήκαν στην εκκλησία αντιλήφθηκαν ότι δεν ήσαν μόνες. Στο δάπεδο της εκκλησίας, κοιμόντουσαν πειρατές. Οι πιστές προσκυνήτριες όμως, αψηφώντας τον κίνδυνο, προσπάθησαν να περάσουν ανάμεσα από τους κοιμισμένους άνδρες και κατάφεραν να ανάψουν τα καντήλια.  Μία όμως εξ αυτών, άναψε και το θυμιατό.  Έτσι, την ώρα που έφευγαν, ένας πειρατής ξύπνησε από τη μυρωδιά του λιβανιού, ξύπνησε και τους άλλους και τις πήραν τις καταδίωξαν. Ενώ οι γυναίκες έτρεχαν έξω από την εκκλησία για να γλιτώσουν, η Παναγία, έσκισε το βράχο, οι πειρατές δεν πρόλαβαν να περάσουν και έτσι οι γυναίκες σώθηκαν.

Πολλά θαυμαστά ιστορούνται, για την χάρη της ιερής εικόνας της Παναγίας Χρυσοπηγής! Το πανηγύρι της Χρυσοπηγής προσελκύει κάθε χρόνο εκατοντάδες ντόπιους αλλά και επισκέπτες κατατάσσοντάς το στο μεγαλύτερο πανηγύρι του νησιού, την ημέρα, της εορτής της Αναλήψεως του Κυρίου (αντί για την Παρασκευή του Πάσχα που εορτάζουμε την Παναγία Ζωοδόχο Πηγή).  Ο λόγος, σύμφωνα με την παράδοση των νησιωτών, είναι ότι:  η εικόνα της Παναγίας, που έφθασε στη Σίφνο, από τον Βόσπορο και βρέθηκε μέσα από τη θάλασσα από σιφνιούς ψαράδες, λύτρωσε τους κατοίκους από επιδημία πανώλης, που μάστιζε τότε το νησί. Η ιστορία λέει, ότι η αρρώστια εξαφανίστηκε με την χάρη της Θεοτόκου, όταν μετά από παρακλήσεις και ιερή λιτανεία της Εικόνας Της,  που πραγματοποιήθηκε την ημέρα της Αναλήψεως και ένεκα τούτου, η μετάθεση της πανήγυρης, που συντρέχει κάθε χρόνο στο νησί της Σίφνου.
π. Νικόλαος

Share: