Το έτος 1054, ήταν το έτος που
οριστικοποιήθηκε το σχίσμα, στη Μία, Αγία και Αδιαίρετη Εκκλησία του Χριστού.
Από τότε μιλούμε για Ορθόδοξη Εκκλησία της Ανατολής και Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία
της Δύσης.
Οι αιτίες και οι αφορμές, για τον
διαχωρισμό αυτόν, ήσαν πολλές. Πέραν από το «πρωτείο του Πάπα», που επέβαλαν οι
παπικοί, ένα άλλο μείζον θέμα, ήταν και παραμένει για 10 περίπου αιώνες, η
«διδασκαλία» των, περί της «εκπόρευσης του Αγίου Πνεύματος» και από τον Ιησού
Χριστό με την πρόσθεση στο Σύμβολο της Πίστεως, της φράσης «… Και εις το Πνεύμα
το Άγιον, το Κύριον, το Ζωοποιόν, το εκ του Πατρός και εκ του Υιού εκπορευόμενον…»
Πρόκειται για την λατινική έκφραση Filioque ( εκ του filius=Υιός
και της πρόθεσης que= και, και από).
Η πρόσθεση της φράσης αυτής, εκ μέρους
των δυτικών, είναι μία αλλοίωση της διδασκαλίας του Κυρίου Ιησού αλλά και των
Αγίων Πατέρων της Β΄Οικουμενικής Συνόδου, που είχε προηγηθεί το έτος 381 στην Κωνσταντινούπολη,
από τον βυζαντινό Αυτοκράτορα Θεοδόσιο.
Η διατύπωση και προσθήκη του filioque, από την Παπική Εκκλησία της Δύσης, δεν υφίστατο εξ
αρχής, ήταν δηλαδή, ένας νεοτερισμός της δυτικής θεολογίας, που έμελλε να γίνει
μία από τις πλέον βασικές διαφορές, που έφεραν το «σχίσμα» στην Μία Αγία
Εκκλησία.
Ο Πάπας Λέων Γ’ (795 – 816), συμφώνησε
κατ’αρχάς, με την προσθήκη του «Filioque»σαν θεολογική έννοια, αλλά δεν θέλησε
να την υιοθετήσει επίσημα, λόγω της πίστης του στην Ιερά Παράδοση της
Εκκλησίας, στον συντηρητικό χαρακτήρα του, αλλά κυρίως , δεν επιθυμούσε να
εξαγριώσει τους Ορθοδόξους, που είχαν εχθρικά αισθήματα, απέναντι στη Δύση και
τον σφαγέα Καρλομάγνο, που ήθελε να ανασυστήσει την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Έτσι,τήρησε το παραδοσιακό κείμενο του
Συμβόλου, χωρίς το Filioque, όπως διατυπώθηκε από την Β΄ Οικ. Σύνοδο το 381.
Χαρακτηριστικό γεγονός υπήρξε η αναγραφή του Συμβόλου σε ασημένιες πλάκες, πάνω
στον τάφο του Αποστόλου Πέτρου! Εκ
τούτου, το Σύμβολο της Πίστεως, κατά τη διάρκεια της ηγεσίας του Λέοντος Γ΄ δεν
αναγινώσκετο στην Παπική Εκκλησία, κατά την τέλεση της Θείας Λειτουργίας.
Πότε όμως, καθιερώθηκε το Filioque, στην θεία Λειτουργία των Παπικών;
Αργότερα, το 1014, ο Γερμανός
Αυτοκράτορας Ερρίκος Β’, της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, επισκέφτηκε τη Ρώμη
για τη στέψη του και διαπίστωσε ότι το Σύμβολο δεν χρησιμοποιούνταν κατά τη
διάρκεια της Λειτουργίας. Μετά από αίτημα του, ο επίσκοπος Ρώμης πρόσθεσε το
Σύμβολο, όπως ήταν παραδεδεγμένο στη Δύση, με το Filioque, μετά το Ευαγγέλιο.
Αυτή την περίοδο, ο παπισμός ήταν πολύ αδύναμος και υπό τη σφοδρή επιρροή των
Γερμανών. Χάριν της επιβίωσης, ο Πάπας χρειάστηκε τη στρατιωτική υποστήριξη του
Αυτοκράτορα. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που η φράση χρησιμοποιήθηκε σε Θεία
Λειτουργία στη Ρώμη.
Έτσι, κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 400
ετών, η διαφωνία σχετικά με το filioque δεν είχε διαιρέσει την Εκκλησία
οριστικά, παρά τις πολιτιστικές και γλωσσικές συγκρούσεις, οι ρωμαϊκές και
βυζαντινές εκκλησίες παρέμεναν σε πλήρη κοινωνία.
Το ζήτημα αυτό, που θεωρείται από τους
Ορθοδόξους ως παπική διολίσθηση σε αίρεση, έχει αναλυθεί και εξεταστεί από
πλειάδα Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας, όπως οι τρεις Ιεράρχες, Άγιος Ιωάννης
Χρυσόστομος, Μέγας Βασίλειος και Άγιος Γρηγόριος Ναζιανζηνός, αλλά και άλλοι,
όπως ο Μέγας Φώτιος, ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο άγιος Μάρκος ο Ευγενικός
και άλλοι.
Δυστυχώς όμως, στις έσχατες ημέρες,
παρατηρούμε, μια ύφεση της θρησκευτικής ευαισθησίας των ορθοδόξων λαών,
συμπεριλαμβανομένου και του ελληνικού!
Το λυπηρό νέο, έρχεται από τη Ρωσία, όπου μια πρόσφατη έρευνα, σχετικά με αυτό το ζήτημα
του Filioque και
ό,τι σχετικό με το ορθόδοξο δόγμα περί του Αγίου Πνεύματος, διαπιστώθηκε ότι το
69% των Ρώσων ορθοδόξων, πιστεύει ότι… καλώς έχει ενσωματωθεί το «και εκ του
Υιού» στο Σύμβολο της Πίστεως!
Το ερώτημα ήταν: Ποιες από τις δηλώσεις
πιστεύετε ότι είναι σωστές:
«Το Άγιο Πνεύμα προέρχεται από τον
Πατέρα και τον Υιό» ή
«το Άγιο Πνεύμα προέρχεται μόνο από τον
Πατέρα»;
-«Από τον Πατέρα και τον Υιό», απάντησε το
69%, των πιστών, ταυτιζόμενο με την αίρεση!
-«Μόνο από τον Πατέρα» απάντησε το 10%.
Και το ερώτημα που τίθεται, είναι: Μιλάμε για άγνοια του ορθόδοξου δόγματος; Κι αυτή την άγνοια, μπορεί να την εκμεταλλευτεί
η Παναίρεση του Οικουμενισμού;
Ήδη… οι παπικοί αναλυτές , λοιπόν,
διατυμπανίζουν πως αυτό το ισχυρότατο μήνυμα του 69% της έρευνας αντανακλά την
ενότητα της σκέψης και πως αποτελεί ένα μεγάλο βήμα προς την πλήρη ενότητα.
Η έρευνα αυτή, έχει γίνει σημαία των
παπικών, αφού ο ίδιος ο Πάπας στηρίζεται στην αιρετική του άποψη, περί ενότητος
του Αγίου Πνεύματος, με τα άλλα δόγματα και με εμάς τους Ορθοδόξους. Ιδίως μετά τις πολύ στενές σχέσεις που έχουν
διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια , μετά την συνάντηση της Αβάνας μεταξύ Πάπα
Φραγκίσκου και Πατριάρχη Κύριλλου.
Άλλωστε, πριν από ένα χρόνο περίπου, ο
Πάπας Φραγκίσκος «με την κλασσική -πλην αστήρικτη-επιχειρηματολογία περί
ενότητος του Αγίου Πνεύματος, ξεκαθάριζε πως στόχος του είναι η δημιουργία μιας Παγκόσμιας Εκκλησίας, όπου το Το ίδιο Πνεύμα δημιουργεί ποικιλομορφία και
ενότητα, και έτσι διαμορφώνει έναν νέο, διαφορετικό και ενοποιημένο λαό: την
παγκόσμια Εκκλησία»!
Τί άλλο, πρόκειται να δούμε ακόμη; Προσευχή «εν μετανοία» και Πίστη «με διάκριση»,
για όσους ασκούν την ορθοδοξία στη ζωή τους!
π.Νικόλαος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια, δεν είναι χώρος στείρας αντιπαράθεσης, αλλά προβληματισμού και γόνιμου διαλόγου.