Άγιος Φανούριος. Η ζωγραφησμένη ζωή του!

Μεγαλομάρτυρας της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας και από τους δημοφιλέστερους Αγίους. Η μνήμη του τιμάται στις 27 Αυγούστου και την ημέρα αυτή γιορτάζουν οι φέροντες το όνομά του, ο Φανούριος και η Φανουρία. Με τον Άγιο Φανούριο συνδέεται ένα νηστίσιμο γλύκισμα, η φανουρόπιτα.

***

Η Εκκλησία δεν γνωρίζει πού και πότε έζησε και μαρτύρησε ο Άγιος, γι’ αυτό και ήταν άγνωστος έως τα μέσα του 14 αιώνος και δεν περιελαμβανόταν στα διάφορα βιβλία των Συναξαριστών.   Έγινε πλέον γνωστός, από την ανεύρεση της ιερής του Εικόνας, γύρω στα έτη, μεταξύ του 1355 και 1369, στο ελληνικό νησί της Ρόδο των Δωδεκανήσων. 
Κατά τη διάρκεια ανασκαφών, που γίνονταν στο νότιο μέρος των παλαιών τειχών της πόλεως της Ρόδου, βρέθηκε ένας αρχαίος χριστιανικός ναός, με διάφορες κατεστραμμένες εικόνες, όπου ανάμεσά τους υπήρχε μία Εικόνα, τέλεια διατηρημένη, που εικόνιζε έναν νεαρό στρατιωτικό Άγιο, ο οποίος κρατούσε στο δεξί του χέρι τον Τίμιο Σταυρό και στο άλλο μια αναμμένη λαμπάδα. Στο πλαίσιο της ιερής Εικόνας, ήταν ζωγραφισμένες δώδεκα παραστάσεις που "διηγούνταν" τα φρικτά μαρτύρια που υπέφερε, αυτός ο νεαρός στρατιώτης, που ασφαλώς ήταν ένας εκ των Αγίων μαρτύρων της Εκκλησίας μας. 
Το πρόσωπο τους Αγίου, έφερε επιγραφή με το όνομά του, «Άγιος Φανούριος». 
Μητροπολίτης ήταν τότε, ένας ευσεβής επίσκοπος, ονόματι Νείλος ο Β' (1355-1369). Αυτός φρόντισε και στο σημείο εκείνο της ευρέσεως της ι. Εικόνας, ανοικοδομήθηκε Ιερός Ναός, προς τιμήν και δόξαν του Αγίου.  Σύνταξε μάλιστα την Ακολουθία της Εορτής του Αγίου και καθιέρωσε να εορτάζεται, κατ' έτος, στις 27 Αυγούστου.

Η ανευρεθήσα ι. Εικόνα του Αγίου Φανουρίου

Απολυτίκιο

Ουράνιον εφύμνιον, εν γη τελείται λαμπρώς, 

επίγειον πανήγυριν νυν εορτάζει φαιδρώς, 

αγγέλων πολίτευμα· 

άνωθεν υμνωδίαις ευφημούσι τους άθλους, 

κάτωθεν Εκκλησία την ουράνιον δόξαν· 

ην εύρες πόνοις και άθλοις τοις σοις, 

Φανούριε ένδοξε.

***

Όσα μας διηγείται η ιερή Εικόνα του Αγίου Φανουρίου,για τη ζωή του.

Για την καταγωγή και τη ζωή του Αγίου Φανουρίου, είπαμε ότι, δεν υπάρχει τίποτε συγκεκριμένο. Τα μόνα στοιχεία που έχουμε αναφορικά με τον Άγιο, είναι η εύρεση της Εικόνας του, γύρω στα 1500 μ.Χ. που φέρει ολόγυρα στο πλαίσιό της, παραστάσεις από τη ζωή του, απ’ όπου αντλούμε πληροφορίες!

Στο παρελθόν, όταν οι Αγαρηνοί εξουσίαζαν τη Ρόδο, αποφάσισαν να ξαναχτίσουν τα τείχη της πόλης, που βάρβαρα κατέστρεψαν και κατεδάφισαν, στον πόλεμο λίγα χρόνια πριν.  Άρχισαν λοιπόν να στέλλουν εργάτες έξω απ’ το νότιο μέρος του φρουρίου και να μαζεύουν πέτρες απ’ τα μισογκρεμισμένα σπίτια των κατοίκων, για να ξαναφτιάξουν τα νέα και ισχυρά τείχη της πόλης.  Ξαφνικά μέσα στα χαλάσματα βρήκαν μια ωραιότατη, αλλά μισοχαλασμένη στη μια πλευρά της εκκλησία κι εκεί μέσα βρήκαν πολλές Εικόνες, που απ’ την πολυκαιρία δεν ξεχώριζαν τις μορφές των Αγίων καθώς και τα γράμματα, που είχανε επάνω τους. Μια μόνο καταπληκτική εικόνα ξεχώριζε απ’ όλες, που ο χρόνος δεν την άγγιξε και παρίστανε ένα νέο ντυμένο σαν στρατιώτης. Ο Μητροπολίτης της Ρόδου Νείλος έτρεξε αμέσως επί τόπου και διάβασε καθαρά το όνομα του Αγίου, που λεγόταν Φανούριος. Συγκινημένος ο Σεβασμιώτατος, για τη φανέρωση του Αγίου, παρατήρησε, πως ήταν ντυμένος σαν Ρωμαίος στρατιωτικός, κρατώντας στο αριστερό χέρι του ένα σταυρό και στο δεξιό μια αναμμένη λαμπάδα. Ο αγιογράφος, είχε ζωγραφίσει ολόγυρα της Εικόνας του Αγίου, δώδεκα παραστάσεις με τα μαρτύρια, που υπέφερε ο Άγιος Φανούριος.  Αυτές οι παραστάσεις, εξιστορούν την όλη ζωή του.

Πιστό αντίγραφο της ι. Εικόνας που ανευρέθη τον 14ο αι.

Οι παραστάσεις αυτές, είναι:

1. Ο Άγιος παρουσιάζεται όρθιος μπροστά στο Ρωμαίο ανακριτή του και φαίνεται ν’ απολογείται με θάρρος και να υπερασπίζει την χριστιανική πίστη του.

2. Οι στρατιώτες εδώ επεμβαίνουν και χτυπούν με πέτρες στο κεφάλι και στο στόμα τον Φανούριο, για ν’ αναγκασθεί να υποκύψει και ν’ αρνηθεί τον Κύριο.

3. Οι στρατιώτες έχουν εξαγριωθεί πια απ’ την επιμονή του Φανουρίου, γι’ αυτό τον έριξαν κάτω και τον χτυπούν τώρα άγρια με ξύλα και ρόπαλα, για να κάμψουν το ακμαίο ηθικό του.

4. Ο Φανούριος είναι στη φυλακή κι εκεί βασανίζεται με αποτρόπαιο τρόπο. Φαίνεται εντελώς γυμνός κι οι στρατιώτες ολόγυρα, του ξεσχίζουν τις σάρκες, με αιχμηρά σιδερένια εργαλεία. Ο Άγιος, υπομένει αγόγγυστα το τρομερό μαρτύριο του.

5. Ο Φανούριος βρίσκεται και πάλι στη φυλακή και προσεύχεται στον θεό, για να τον ενισχύσει ν’ αντέξει μέχρι τέλους τα βασανιστήρια.

6. Ο Άγιος παρουσιάζεται και πάλιν μπροστά στον Ρωμαίο ανακριτή για ν’ απολογηθεί για τη στάση του. Απ’ την ατάραχη έκφραση του προσώπου του φαίνεται, πως ούτε τα βασανιστήρια που υπέφερε, ούτε οι μελλοντικές απειλές του τυράννου του κλόνισαν την πίστη και έτσι απτόητος περιμένει ακόμη χειρότερα μαρτύρια.

7. Οι δήμιοι με μανία και σκληρότητα, καίουν με αναμμένες λαμπάδες το ολόγυμνο σώμα του.  Φαίνεται έτσι η ανυπέρβλητη θυσία του και η Πίστη του στον Εσταυρωμένο Ιησού Χριστό.  Ο Άγιος νικά και πάλιν με την αδάμαστη θέληση και καρτερία του!

8. Εδώ οι άγριοι βασανιστές, χρησιμοποιούν και μηχανικά μέσα για να φθάσουν στο κορύφωμα του μαρτυρίου του. Έχουν δέσει τον Άγιο πάνω σ’ ένα μάγκανο κι αυτό όταν περιστρέφεται, του συντρίβει τα κόκκαλα. Αυτός, υποφέρει αγόγγυστα αλλά στο ωραίο πρόσωπό του, είναι ζωγραφισμένη αγαλλίαση, γιατί υποφέρει για χάρη του Κυρίου.

9. Ο Φανούριος ρίπτεται σ’ ένα λάκκο, για να γίνει βορά άγριων θηρίων κι οι δήμιοι από πάνω παρακολουθούν να δούνε το τέλος του. Τα θηρία όμως έχουν κυριολεκτικά εξημερωθεί απ’ τη χάρη του Θεού, γι’ αυτό τον περιτριγυρίζουν ήσυχα σαν αρνάκια και απολαμβάνουν θαυμάσια τη συντροφιά του.

10. Οι δήμιοι, δεν ικανοποιούνται με το αποτέλεσμα κι έτσι τον βγάζουν απ’ τον λάκκο και τον καταπλακώνουν μ’ ένα μεγάλο λίθο, βέβαιοι πια πως θα τον αποτελειώσουν. Τίποτε όμως δεν πετυχαίνουν κι αυτή τη φορά.

 11. Η σκηνή παρουσιάζει τον Άγιο μπροστά σε βωμό, όπου οι δήμιοι τον προτρέπουν να θυσιάσει, βάζοντας στις παλάμες του αναμμένα κάρβουνα. Ο Άγιος του Θεού, βγαίνει και απ’ αυτή τη δοκιμασία νικητής και αυτό διακρίνεται από ένα διάβολο, που έχει τη μορφή δράκου, που πετά στον αέρα και κλαίει για την αποτυχία του.

12. Η τελευταία σκηνή είναι το τέλος του μαρτυρίου του, με τον Άγιο Φανούριο,  ριγμένο σ’ ένα μεγάλο καμίνι να στέκεται όρθιος πάνω σ’ ένα σκαμνί και να τον περιζώνουν οι φλόγες και οι καπνοί. Ο Άγιος φαίνεται να προσεύχεται αδιάκοπα στον Θεό, χωρίς να εκφράζει κανένα παράπονο ή γογγυσμό κι έτσι άκαμπτος κι ανυποχώρητος πέταξε στα ουράνια, γεμάτος ικανοποίηση για όσα βάσανα υπέφερε για χάρη του Κυρίου.

Μελετήστε την ιερή Εικόνα!  Αυτή η Εικόνα, φαίνεται να διασώθηκε και «παραδόθηκε» από τον ίδιο τον  Άγιο, στις επόμενες γενιές των χριστιανών, για να μαρτυρά την αλήθεια της Πίστεως αλλά και της Χάριτος του Θεού, στους Αγίους Του!

π. Νικόλαος

Share: