Διαχείριση συμπτωμάτων μιας φυσικής καταστροφής.

Μια φυσική καταστροφή , προκαλεί διάφορα συναισθήματα και ανάλογες αντιδράσεις στους ανθρώπους που βιώνουν τις συνέπειές της, ιδιαίτερα αν έχουν να αντιμετωπίσουν και τραγικό θάνατο, κάποιου δικού τους  ανθρώπου.

Οι συνήθεις αντιδράσεις μας, είναι: σύγχυση, πανικός, φόβος, αγανάκτηση, θυμός, οργή, πικρία, απελπισία, παράπονο και απεγνωσμένη αναζήτηση της αιτίας του «κακού»!   Όσο για τα συναισθήματα, όπως η ασφάλεια για την ζωή μας και η βεβαιότητά μας για επιβίωση, παύουν αστραπιαίως, ωσάν να θέλει «Κάποιος» να επιτρέψει να πάρουμε ένα «μάθημα» και να καταλάβουμε, το πόσο «μικροί» και αδύναμοι είμαστε, μπροστά στο μεγαλείο της θείας Δύναμής Του!

Σε μια καταστροφή, όπως στην τελευταία με τους εμπρησμούς κυρίως στην Αττική, που συνέβησαν στην Πατρίδα μας, προκαλώντας τον οδυνηρό θάνατο 85 (ως αυτή τη στιγμή)συνανθρώπων μας, πολλοί επικεντρώνουν την κριτική τους, στην ανυπαρξία της σωστής και υπεύθυνης προστασίας, εκ μέρους της Πολιτείας, ενώ άλλοι μιλούν με συμπάθεια και λύπη, για όσους ανθρώπους έχασαν τη ζωή τους, τους συγγενείς και την περιουσία τους, σε διάστημα μιας ώρας(!)  Αλλά και εμείς, όσοι δεν ζημιωθήκαμε προσωπικά από αυτήν την αναπάντεχη καταστροφή, αισθανόμαστε φόβο, αγωνία, θλίψη και ανασφάλεια, για το «τί θα μας συμβεί, στο μέλλον;»

Μια φυσική καταστροφή όπως, πυρκαγιά, πλημμύρα, σεισμός, είτε πόλεμος, πείνα, τρομοκρατική ενέργεια και άλλες παρόμοιες καταστροφές, έχουν πάντα θύματα, απώλειες και κυρίως νεκρούς συνανθρώπους μας.  Κατόπιν ενός οποιουδήποτε τραγικού συμβάντος, εμφανίζονται στους επιζώντες και όχι μόνον, διάφορες επιπλοκές και αλλαγές στη συμπεριφορά των, που καταδεικνύουν την ανάγκη ψυχολογικής υποστήριξης.  Για παράδειγμα: Το πένθος και η θλίψη, για τον άδικο θάνατο των συγγενών μας, μπορεί να παρατείνεται για πολύ χρόνο, δίχως να κάνουμε αποδεκτή την κατάσταση της απώλειάς των. 

Εδώ, όπως και σε πλήθος άλλων περιπτώσεων, δεν αρκεί μια συμβουλευτική παραίνεση του ειδικού ψυχολόγου, αλλά δεδομένου της πνευματικής φύσεως των επιπλοκών, είναι αναγκαία, η επίσκεψη στον πνευματικό ιερέα, για μια πλήρη θεολογική τοποθέτηση και ανάλυση του θέματος «θάνατος» που περιέχει μεταφυσικά στοιχεία, απορία και πολύ μυστήριο.  Κυρίως όμως, για να συντελεστεί, με την χάρη του Θεού, ένα εσωτερικό «λουτρό» της ταραγμένης και πονεμένης ψυχής!

Βασική προϋπόθεση είναι, να γίνει αποδεκτή η πραγματικότητα του ότι: είναι στη φύση μας, να πεθαίνουμε και να χωριζόμαστε από τους αγαπημένους μας ανθρώπους, αφού άλλωστε, η απώλεια και η αναχώρησή τους, για τον «Ουρανό», είναι μια προσωρινή κατάσταση, αφού «προσδοκούμε Ανάσταση νεκρών και την ζωή στους μελλοντικούς αιώνες».  Ο αιφνίδιος και βίαιος θάνατος, δημιουργεί πολλές φορές, ένα αίσθημα και μια συμπεριφορά  «άρνησης της πραγματικότητας» του θανάτου, του πόνου και της θλίψης. Αρκετοί άνθρωποι δεν αντέχουν να υποφέρουν και προσπαθούν να περιορίσουν την οδύνη του θρήνου και του πένθους, με πολλά ενδεχόμενα όπως εσωστρέφεια, απομόνωση, παραίτηση ή με τη μορφή αλλαγής και ακραίας συμπεριφοράς.

 Αυτό κάνει πιο επιτακτική την ανάγκη να αντιμετωπιστεί, ο πόνος, η θλίψη του θανάτου και οι ψυχολογικές συνέπειες της καταστροφής, με στόχο να δοθεί «χώρος» για μια φυσιολογική αποδοχή και να κατανοηθεί το νόημα της ζωής!

Η ψυχική ενίσχυση, που λαμβάνει ο πιστός άνθρωπος, από τον Θεό μέσω του πνευματικού, βοηθά στην καλύτερη αποδοχή του πόνου, με μια ορθόδοξης αντίληψης, τακτική, κατά την απαραίτητη περίοδο προσαρμογής στην ιδέα του θανάτου!  Ο πνευματικός οφείλει να σταθεί δίπλα στον πονεμένο συνάνθρωπο, στην προσπάθειά του, να προσαρμοστεί στις αλλαγές της ζωής του. Νέες συνήθειες, αλλαγή αρμοδιοτήτων και υποχρεώσεων, στην καθημερινή ζωή της υπόλοιπης οικογένειας και ούτω καθεξής…

Επίσης, πολύ σημαντικό ρόλο, μπορεί να παίξει, η συμβουλευτική προσπάθεια του πνευματικού, ώστε οι δυσάρεστες εμπειρίες του ανθρώπου, να μετατρέψουν την κοσμοθεωρία του ατόμου, τις αμφιβολίες του για τον Θεό, τη στάση του απέναντι στη ζωή, την συμπεριφορά του αλλά και τον χαρακτήρα του!

Είναι γνωστό, ότι η διαδικασία του πένθους απαιτεί χρόνο και σκέψη.  Δεν υπάρχει μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα, που βαστά η περίοδος πένθους.  Όμως, η ψυχική επούλωση της απώλειας και του θανάτου, χρειάζεται την παρουσία του πνευματικού, τον διάλογο, τις συμβουλές του και κυρίως, θερμή προσευχή στον καθημερινό αγώνα.

π. Νικόλαος 

Share: